Maxaa Sababa Colaadahan Soo Noqnoqda?

Waxaan dareensanahay muhiimadda ay leedahay in aan si qoto dheer u fahanno sababaha keena dagaallada soo noqnoqda ee ka dhaca qaar ka mid ah deegaannada Galmudug, iyo sida ugu wanaagsan ee nabad waarta loo dhex dhigi karo beelaha walaalaha ah ee ku nool Galmudug.

Maxaa Sababa Colaadahan Soo Noqnoqda?

1. Ku Dagaalanka Khayraadka Dabiiciga ah: Inta badan shacbiga reer Galmudug waa dad reer guuraa ah kuna tiirsan hadba halka uu ka jiro Khayraadka Dabiiciga ah sida biyaha, dhulka daaqsinta, iyo kheyraadka kale ee nolosha muhiimka u ah. khayraadka oo aan si cadaalad ah loo qaybsan, ama muran ka dhasha, wuxuu sababaa iska hor imaadyo dhex mara beelaha wada dega.
2. Dhaqanka Aarsiga iyo Xulafeysiga: Dhaqan ahaan, marka dhib soo gaaro mid ka mid ah beelaha, waxaa jirta caado ah in aarsi lagu sameeyo. Hab-dhaqankan, oo ay wehliyaan isku xulafeysiga beelaha, wuxuu sii hurinayaa colaadaha muddo dheer soo jiitamaya, isaga oo abuuraya Dagaal iyo Colaad aan dhamaad lahayn.
3. Maamul xumo iyo Cadaalad-darro: Marka maamulka iyo sharciyadu aysan si cadaalad ah ugu dhex shaqeyn bulshada, waxaa sii kordha kalsooni-darro iyo cabashooyinka bulshada. Dadka oo aan u arkin in cadaalad lagu helayo nidaamka dowladda waxay u arkaan in xoog iyo dagaal lagu raadin karo xuquuqdooda.
4. Qabyaalad iyo Is-aamin la’aan: Qabyaaladda oo weli saameyn weyn ku leh bulshada Galmudug waxay xoojinaysaa kala qaybsanaanta. Marka beelaha ay isu arkaan inay yihiin cid is-diidan, aaminaadda dhinacyadu way yaraataa, taas oo dhalinaysa in la isku dhaco.

Sidee Nabad Waarta Loo Dhax Dhigi Karaa Beelaha Walaalaha Ah

1. Dib-u-heshiisiin Rasmi ah oo Qotodheer: Waxaa lagama maarmaan ah in la bilaabo geeddi-socod dib-u-heshiisiin rasmi ah oo dhaxal gal ah, kaasoo ay qeyb ka yihiin dhammaan dhinacyada beelaha iyo qeybaha kala duwan ee bulshada. Dib-u-heshiisiin dhab ah waxay u baahan tahay isku duubni, dareen wadajir ah, iyo in la dhiso kalsooni.
2. Horumarinta Maamul Wanaagsan: Maamul hufan oo si cadaalad ah ugu shaqeeya dhammaan bulshada waa furaha nabadda. Maamulka Galmudug waa inuu noqdaa mid u muuqda bulshada oo dhan, kana shaqeeya sidii wax loogu qaban lahaa baahiyaha aasaasiga ah ee deegaannada lagu dagaallamayo.
3. Barnaamijyada Dhaqaalaha iyo Shaqo-abuurka: Beelaha intooda badan waxay ku lug leeyihiin dagaallada sababo dhaqaale dartood. In la abuuro barnaamijyo shaqo-abuur iyo horumar dhaqaale oo bulshada si siman ugu faa’iideysta waxay yarayn kartaa xiisadaha dagaal.
4. Waxbarashada iyo Wacyi-gelinta: Waa lagama maarmaan in la ballaariyo waxbarashada iyo wacyi-gelinta si dhalinyarada iyo bulshada inteeda kale loo baro muhiimadda nabadda iyo wada noolaanshaha. Waxbarashada oo kor loo qaado waxay ka hortegi kartaa marin habaabinta dagaalka iyo isku dhacyada.
5. Ka Faa’iidaysiga Dhaqanka iyo Diinta: Odayaasha dhaqanka iyo culimada diinta waxay door muhiim ah ka ciyaari karaan nabadeynta beelaha. Waxaa muhiim ah in la helo wacyi-gelin culimada iyo dhaqanka ku saleysan oo ku saabsan qiimaha nabadda iyo wax-wada-qabsiga.
6. Dib-u-habeynta Ciidamada iyo Amniga: Si nabad waarta loo helo, waa in ciidanka amniga iyo kuwa difaaca bulshada loo habeeyaa si ay awood ugu yeeshaan inay dhexdhexaadnimo iyo ammaan ka sameeyaan meelaha ay colaadaha ka jiraan. Tani waxay yarayn kartaa hubka sharci-darrada ah iyo kooxaha hubaysan.

Gunaanad

Waxaa nasiib darro ah in colaaduhu ay dib u dhigaan horumarka iyo mustaqbalka bulshada Galmudug. Si aan u dhisno Galmudug mid ah, waa in aan u kacno sidii aan ugu shaqeyn lahayn nabad iyo xasillooni waarta. Wada hadal, is-qancin, iyo cadaalad loo siman yahay ayaa ah furaha ugu weyn ee loo baahan yahay si loo gaaro mustaqbalkaas ifaya.

Abdikadir Dirie Adaawe
Musharax Madaxweynaha Galmudug